Mieszkając na południu naszego pięknego kraju, bardzo często spotykam się z ogrodami, które leżą w górach (Eureka!) lub po prostu w pofałdowanym terenie. Każdy z tych ogrodów jest wyjątkowy, ale łączy je jedno: różnica poziomów, która zawsze wymaga specjalnego traktowania.
Laik powie, że to przecież dobrze mieć ogród urozmaicony, bo przez to mamy więcej możliwości aranżacji przestrzeni - 100% zgody! Czego jednak niewprawne oko nie dostrzeże, to ilość pracy i zaangażowania potrzebnego do osiągnięcia oczekiwanego efektu. A dodatkowy wysiłek należy ponieść już na etapie projektu, jak również później, przechodząc do wykonania.
Ogród w nierównym terenie, to równocześnie błogosławieństwo i przekleństwo. Jego zalety, to przede wszystkim, tak jak już wspomniałam, urozmaicenie krajobrazu. Nikt na pewno nie powie o takim ogrodzie, że jest nudny. Mamy też zazwyczaj dalszą perspektywę i lepsze widoki, a jeśli usadowimy dom na wzniesieniu, raczej nikt już w przyszłości nie zasłoni nam okien. Dzięki wyznaczeniu odpowiednich poziomów łatwiej podzielić ogród na kilka stref, z których każda może spełniać inną funkcję.
Ogród na skarpie wiąże się jednak również z dodatkowymi wyzwaniami. Podstawowym z nich jest zwiększony koszt urządzenia w stosunku do ogrodu w płaskim terenie. Musimy się przygotować na początkowe prace ziemne, które pozwolą na ujęcie terenu w satysfakcjonujące nas ramy. Równocześnie urządzając taki ogród, częściej sięgamy po pomoc architekta krajobrazu, gdyż samodzielnie trudno poradzić sobie ze stworzeniem przestrzeni przyjaznej dla mieszkańców.
Co w takim razie zrobić, aby niedogodności pochyłej działki były jak najmniej dokuczliwe, a korzystanie z tak posadowionego ogrodu stało się przyjemnością?
Bezsprzecznie, podstawowym punktem jest dobry projekt i prawidłowe planowanie wszystkich etapów. Konieczne jest wydzielenie przynajmniej niewielkiej płaskiej przestrzeni, gdzie będziemy mogli spędzać czas, zbudować taras, zagrać w piłkę, czy po prostu rozłożyć leżak. Najczęściej dzieli się więc taki ogród na kilka poziomów, połączonych ze sobą skarpami, murkami i schodkami, tak aby łatwo było dojść do każdej z wydzielonych funkcjonalnie części. Co za tym idzie, nie da się urządzić takiego ogrodu bez pracy koparki i związanych z tym robót ziemnych.
Drugim ważnym czynnikiem wyróżniającym taki ogród są dodatkowe elementy małej architektury: mury oporowe i schody. Pozwalają one ująć skarpy w odpowiednie ramy i sprawiają, że wszystkie części ogrodu tworzą ze sobą jedną spójną całość. Mimo że zwiększają one początkowy koszt wykonania, to ciężko wyobrazić sobie bez nich funkcjonalny ogród w nierównym terenie.
No i wreszcie, last but not least, skarpy wymagają odpowiednich roślin! Na szczęście istnieje cała grupa krzewów i bylin, które doskonale czują się w takim terenie. Odpowiednio posadzone, po kilku latach pokryją całą skarpę, pozwalając cieszyć się pięknym widokiem. Równocześnie oszczędzi to nam czas, gdyż koszenie skarp jest bardzo, ale to bardzo pracochłonne oraz wymagające odpowiedniego sprzętu (nie każda kosiarka wytrzyma pracę w nachyleniu: silnik oraz układ jezdny mogą powiedzieć: pas!).
Co warto posadzić na skarpie?
Do roślin uniwersalnych, idealnych na każdą skarpę zaliczają się:
- jałowce płożące,
- irga pozioma i płożąca,
- barwinek,
- berberysy, zwłaszcza w odmianach płożących,
- róże okrywowe,
- bodziszek wspaniały,
- bluszcz pospolity,
- winobluszcz pięciolistkowy.
Skarpy położone w słońcu warto obsadzić roślinami nawiązującymi do ogrodów skalnych, a wśród nich:
- zawciąg nadmorski,
- skalnica,
- smagliczka górska,
- płomyk (flox) szydlasty,
- karmnik ościsty.
Z kolei skarpy znajdujące się w cieniu lub półcieniu można obsadzić roślinami takimi jak:
- trojeść rozesłana,
- runianka japońska,
- dąbrówka rozłogowa,
- żurawka w wielu kolorowych odmianach,
- dereń kanadyjski.
Jak widzisz, skarpa to temat, o którym moglibyśmy naprawdę długo dyskutować. Ma wiele wad i pułapek, natomiast dobrze zagospodarowana, może urozmaicić ogród i sprawić, że będzie on naprawdę wyjątkowy.
Przykładowe projekty ogrodów, w tym również takich na skarpie możesz zobaczyć w zakładce PORTFOLIO.
